vrijdag 30 juli 2010

35 jaar Sfinks Festival Boechout



Het Werchter van de wereldmuziek

(BN De Stem 27 juli)
Sfinks, het toonaangevende wereldmuziekfestival van België, viert dit weekend in Boechout (bij Antwerpen) haar 35-jarige bestaan met wereldsterren als Buena Vista Social Club, Goran Bregovic en Youssou N'Dour. Organisator Patrick De Groote verwacht 30 tot 45 duizend bezoekers.

Dieter van den Bergh

De trouwe Sfinksbezoeker staat het vorige, legendarische jubileum in 2000 nog in het geheugen gegrift. Na dagen van overvloedige regenval stonden de pakweg 40.000 festivalbezoekers tot diep aan de enkels in de modder. Het mocht de pret niet drukken, de sfeer werd er alleen maar beter op, met als climax het memorabele concert van Goran Bregovic. De Bosnisch-Servische zanger/gitarist, gevierd filmcomponist en pionier van de 'balkan beat', is dit jaar weer van de partij met zijn Wedding & Funeral Orchestra. 'Onweerstaanbare Balkanmuziek' volgens Sfinks-organisator Patrick De Groote, en een gegarandeerd hoogtepunt op openingsdag vrijdag. Bregovic wordt opgewarmd door het lokale 'gipsybeatkollectief' Tsiganisation Project en de Antwerpse festivallieveling Merdan Taplak Orkestar, dat bekende pop en dance mixt met Balkanhits, zoals onlangs nog met groot succes op het Tilburgse Festival Mundial.

Bekende acts op zaterdag zijn de Engels/Indiase Najma Akhtar (bekend van haar samenwerking met Plant en Page), begeleidt door de Amerikaanse gitarist Gary Lucas (rechterhand van Captain Beefheart en Jeff Buckley), de Colombiaanse zangeres Totó La Momposina en de Senegalese superster Youssou N'Dour en zijn Super Etoile de Dakar. Op zondag komt (het enige echte) Cubaanse Orquesta Buena Vista Social Club, met zangeres Omara Portuondo, en Bart Peeters. Bart Peeters? Ja, de in Boechout opgegroeide artiest sluit het festival af met een exclusief concert, samen met percussionist Abdellah 'Marrakchi' Bhaija (Think of One) danseres Saidjah Gallo en de Baskische flamenco-tweeling Ttukunak.

Er staan dit jaar opvallend veel bekende namen op Sfinks, dat door het grote aantal jonge bezoekers door kan gaan als het 'popfestival van de wereldmuziek'. De Groote: "Sfinks is vooral een festival dat onbekende artiesten wil introduceren. Bekende namen komen er af en toe als we verjaardagen vieren, zoals nu en zoals bij ons 25-jarig bestaan in 2000. Youssou N'Dour stond 25 jaar geleden al op Sfinks, toen een onbekende, maar fantastische Senegalese zanger. Zijn concert nu vertelt ook een beetje dat verhaal, van onbekende artiesten die fantastische muziek maken, en achteraf sterren worden."

De onbekendere parels die we dit jaar niet mogen missen, volgens De Groote: "De jonge Braziliaanse Céu, de Astrud Gilberto van de 21e eeuw, Malajé, een fijne combinatie van flamenco en hedendaags circus, Dong-Ho Choi, een Koreaanse sjamaangrootmeester die een authentiek drie dagen durend sjamanistisch ritueel voltrekt, en Ttukunak, een Baskische tweeling die txalaparta speelt, een traditioneel percussie-instrument dat in dialoog bespeeld moet worden."

Sfinks heet tegenwoordig officieel Sfinks Mixed, en werkt sinds kort samen met Esperanzah!, het Waalse broertje op de abdij van Floreffe (bij Namen), een week later. "Heel wat mensen zagen ons als concurrenten”, zegt De Groote, "en dat verbaasde ons. Net dat heeft aanleiding gegeven tot onze samenwerking. Het is geen fusie, geen take-over zoals je dat de laatste tijd wel meer hoort, maar twee festivals met gelijke ideeën die het fijn vinden om samen te werken en uit te wisselen."
Wat beide festivals bindt naast muziek, is engagement en duurzaamheid. De Groote: "Het milieu staat centraal in de wijze waarop het festival vorm krijgt. We drukken op milieuvriendelijk papier, afval wordt backstage gerecycled. Al het water wordt afgevoerd naar de riool via een zelf-gemonteerd rioleringssysteem. De horeca maakt gebruik van seizoensprodukten, zoveel mogelijk van lokale voedselleveranciers. Openbaar vervoer en vervoer per fiets worden aangemoedigd, en er is natuurlijk een gratis bewaakte fietsenparking."

FEITEN
Sfinks Festival, vrijdag 30 juli, zaterdag 31 juli en zondag 1 augustus, Molenveld Boechout (bij Antwerpen). Met o.a. Goran Bregovic, Youssou N'Dour, Orquesta Buena Vista Social Club, Najma Akhtar & Gary Lucas, Addictive TV, Maga Bo, Canteca de Macao,Terrakota, Ceu, Aimelia Lias. Tickets vanaf 16 euro per dag (vvk), combi-ticket vanaf 50 euro (vvk).
Zie www.sfinks.be
Esperanzah! Festival 6,7 en 8 augustus, Floreffe (bij Namen), met o.a. Goran Bregovic, La-33, Staff Benda Billili, Ojos de Brujo, Bauchklang, The Ex & Getachew Mekuria, Le Peuple de l'Herbe.
Zie www.esperanzah.be

donderdag 8 juli 2010

Bioscooppremiere Latcho Drom


recensie in BN De Stem vandaag






Kleurrijk zigeunerepos

Klassieke muziekfilm ‘Latcho Drom’ van ‘zigeunerregisseur’ Tony Gatlif beleeft alsnog première op het witte doek. Muzikaal en visueel spektakel wint het van de romantiek.

door Dieter van den Bergh

Clejani, een stoffig zigeunerdorp op de prairie van Roemeens Wallachië, twaalf jaar geleden. Tussen de kalkoenen op de binnenplaats van zijn azuurblauwe lemen huisje lacht Dumitru Baicu (69), alias ‘Cacurica’, zijn bijna tandeloze gebit bloot. Met overslaande oriëntaalse stem brengt de zanger/cimbalist van dorpsorkest Taraf de Haïdouks een sensueel liefdeslied. Speciaal voor zijn Hollandse gasten. Dan is het tijd voor drank; zelfgestookte pruimenwijn met een alcoholpercentage van zo’n tachtig procent. Muziek mag dan levensbehoefte nummer één zijn, drank is twee, want het versterkt de innerlijke krachten. Cacurica toost; “Proost. Op Jezus.” “En op de tziganes”, voegt hij er na z’n eerste slok aan toe. “Dat het ooit goed zal komen.”
Het armoedige Clejani is een belangrijke etappeplaats in ‘Latcho Drom’, ‘goede reis’. De muzikale documentaire van de Frans/Algerijnse regisseur Tony Gatlif, zelf half Roma, vertelt zonder dialogen het verhaal van de zigeunerdiaspora. De reis begint extatisch met wervelende dans en muziek in de woestijn van Rajasthan, volgens de overlevering duizend jaar geleden bakermat van de Roma-cultuur. Via een Egyptische kashba worden de Roma opgejaagd naar de getto’s van Istanbul, naar Roemenië, Hongarije, Slowakije, Frankrijk en eindbestemming Spanje. Overal wordt gemusiceerd, rauw en virtuoos. In Roemenië brengen de Haïdouks een satirische ballade over dictator Ceausescu en wervelende sirba’s op beelden van galopperende paarden, in Slowakije klinkt klaagzang over Auschwitz, in Frankrijk Sinti-jazz van gitaarvirtuoos Tchavolo Schmitt, in Andalusië flamenco van La Caita,
‘Latcho Drom’ werd opgenomen in 1993, en won in Cannes de Un Certain Regard-award. Maar in 1994 werd beslag gelegd op de filmnegatieven. Het bedrijf dat de film produceerde werd onder curatele gesteld en de filmrechten verdwenen in de inboedel. Na lange procedures kwamen onlangs de rechten weer vrij, waardoor de film nu pas in de bioscoop te zien is.
Ondertussen groeiden de latere gipsyfilms van Gatlif, ‘Gadjo Dilo’, ‘Vengo’, ‘Swing’, ‘Exils’ en ‘Transylvania’, uit tot arthousekrakers. Uitbundige films over het harde zigeunerleven, waarin soms schaamteloos alle clichés over de ‘levenslustige’ Roma en Sinti uit de kast worden getrokken: ze spelen allemaal fantastisch viool, dansen woest en losbandig, leven het leven zoals we het allemaal wel zouden willen leven, ook al worden zij overal gehaat en weggebonjourd.
Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld het bijna parodische ‘Transylvania’ stoort dit exotisme in ‘Latcho Drom’ veel minder. De schitterende muziek, de licht geregisseerde korte verhaaltjes, de fraaie beelden van woeste landschappen en grauwe getto’s, winnen het van de romantiek. De film boeit muzikaal en visueel van begin tot eind.
In Clejani is er ondertussen weinig veranderd, al groeide dorpsorkest Taraf de Haïdouks uit tot wereldact. De wegen zijn nog onverhard, de lemen (krot)huisjes staan er nog, vervoer gaat nog steeds per paard en wagen. Net als in de film. Alleen Cacurica is niet meer, hij overleed drie jaar geleden.

‘Latcho Drom’, Tony Gatlif, 103 minuten, première Chassé Cinema 8 juli

dinsdag 6 juli 2010

Een-tweetje tussen Immorales en GGD


Lees verder of luister naar Immorales hier


Seksmuziek tegen soa’s





Reggaetonband Immorales presenteert met GGD cd in Tilburg. Met gratis condooms.

door Dieter van den Bergh

‘Ik wil je Neuken’, ‘Billen trillen’, ‘Wippen’, ‘Likken’, ‘Stop het in je’, ‘Buk’, ‘Show je string’. Het zijn enkele illustere songtitels van reggaetonband Immorales. Wie de volledige songteksten wil lezen, raadpleegt internet, want ze zijn voor in de krant ‘een beetje seksueel getint’, zoals Pimpilinchi Stinki, rapper en gezicht van de groep, het extreem eufemistisch stelt. Als IMMO timmert de band, deels woonachtig op Curaçao, deels in Zuid-Holland, de laatste tijd in Nederland flink aan de weg, en is hier de meest gevraagde band op het gebied van reggaeton, een opzwepende Caribische mix van hiphop, dancehall en bubbling.
Als Immorales is de band al jaren hot in ‘thuisland’ Curaçao. Maar ook controversieel vanwege hun vermeend vrouwonvriendelijke ‘gangsta’-teksten. De Antilliaanse minister van Telecommunicatie kondigde een paar jaar geleden zelfs een radioboycot af voor hun Papiaments- en Nederlandstalige liedjes.
Dat de groep komende zaterdag in de Tilburgse Gallery haar nieuwe cd presenteert, in samenwerking met de GGD Hart voor Brabant, is dan ook verrassend. Een cd die aansluit bij een campagne over soa’s en hiv. De groep heeft zelf de GGD benaderd, zo vertelt ‘Pimpi’, in het dagelijks leven Steve Reenis (30) uit Oegstgeest. “Mensen denken soms dat we lukraak wat schreeuwen om te shockeren. Tja, dat deden we eigenlijk ook. Maar we worden ouder, krijgen kinderen, je gaat dingen anders zien. We willen mensen nu ook op hun verantwoordelijkheden wijzen, jongeren de ogen openen.”
‘Je laatste condoom’ heet het ‘GGD-album’. Pimpi: “Iedereen kent dat gevoel wel van je laatste condoom, je laatste hoop. Wie of wat wordt het? Maar ook: wat moet je daarna, zonder condoom?”
Tijdens de releaseparty geeft de GGD voorlichting en deelt gratis condooms uit. “Het is de perfecte match. Na ons optreden gaan mensen vaak toch bepaalde dingen doen. Maar veel kids weten helemaal niet wat de gevaren kunnen zijn, of ze hebben geen geld voor voorbehoedsmiddelen.”

Nog concessies moeten doen voor de GGD?
“We hebben ons tekstueel wel wat milder opgesteld, ja. Maar we zijn artiesten, weet je, we zoeken constant de grenzen op. (Lachend) Alleen, nóg verder gaan had voor ons geen zin.”

Waarom eigenlijk in Tilburg?
“We dragen Tilburg een warm hart toe. Tilburgers zijn gezellige, ruimdenkende mensen. Ons eerste Nederlandse optreden was er, en we hebben er aardig wat fans.”

Antillianen?
“Ja, ook. Maar we trekken allerlei culturen, daar zijn we altijd verbaasd over. Echt iedereen gaat los op onze feestbeats.”

Jullie ‘seksistische’ liedjes gaan we natuurlijk niet horen in Tilburg?
“Tuurlijk wel, die seksliedjes, daar smeekt het publiek om, juist ook de vrouwen. Weet je, wij vinden zelf dat we nooit immoreel bezig zijn geweest. Het is eerder juist empowerment van de vrouw. Als je goed luistert, zijn we eigenlijk ook een beetje filosofen. Kan het wat we doen? Nee, dat kan niet. Toch doen we het. Begrijp je wat ik bedoel?”

Presentatie ‘Je laatste condoom’ van IMMO(rales), zaterdag 10 juli, The Gallery Heuvelring Tilburg. Met ook o.a. DJ Moortje, entree 2 euro, aanvang 22 uur.
www.immobackstage.com



‘Het gaat om de boodschap’
“We geloven dat deze jongens oprecht achter de safe sex-boodschap staan”, zegt Marta Pape, van Bureau SOA-bestrijding van GGD Hart voor Brabant over Immorales. Doel van de samenwerking met de Antilliaanse reggaetonband is niet alleen een feestje bouwen, maar ook veilig vrijen en de soa- en Sense-spreekuren (voor alle vragen over seks) onder de aandacht brengen. Behalve een cd presenteren GGD en Immorales een videoclip-met-boodschap (‘All Out’), die ook op de muziekzenders te zien zal zijn.
Met de samenwerking mikt het GGD specifiek op Antillianen. “Jonge Antilianen zijn moeilijk te bereiken”, aldus Pape. “Terwijl de onwetendheid op seksueel gebied en het aantal soa’s bij hen hoger is dan gemiddeld.”
Dat de GGD met Immorales een groep in huis haalt met een niet al te beste reputatie, was bekend. Pape: “Natuurlijk is de groep bekend door hun grove taalgebruik, maar jongeren luisteren daar toch naar, dat kunnen we niet veranderen. Bovendien zijn de bandleden milder geworden, ze willen juist een streep zetten onder vrouwonvriendelijkheid. Na wat stevige interne discussies kwamen we tot de conclusie dat dit dé manier kan zijn om de doelgroep te bereiken. Het gaat om de boodschap. Als blijkt dat deze actie nut heeft, zijn we bereid om de samenwerking verder uit te bouwen.”