vrijdag 21 december 2007

Ik zen van Stabroek: Vlaamse Fixkes in Mezz

bn/de stem
Zes jaar geleden speelde de nog tamelijk onbekende West-Vlaming Flip Kowlier voor het eerst in Breda, in Para, voorloper van de Mezz. Hij trad op met de Vlaamse reus Gorki in zijn voorprogramma. Verbazing alom, want had dit niet andersom gemoeten? Ook in Mezz gisteravond leken voor- en hoofdprogramma (Mondo Leone en Fixkes) inwisselbaar. De Vlaamse band Fixkes mag dan wereldberoemd zijn in Vlaanderen, de groep is nog volstrekt onbekend hier, in elk geval onbekender dan haar Nederlandse voorprogramma Mondo Leone, het unieke eenmansorkest van de doorgewinterde muzikant/filmmaker Leon Giesen (Ex-Toontje Lager en muzikaal compaan van Jack Poels). Zou je zeggen, tenminste. Niet dus. Het publiek - gedeeltelijk Vlamingen en grotendeels Ollanders, waarschijnlijk Studio Brussel-adepten, leken enkel en alleen gekomen voor Fixkes. Waar Giesen jammerlijk (en onterecht) afdroop met zijn persoonlijke luisterliedjes, bracht Fixkes met een zelfde soort songs de zaal in vervoering. ‘Ik zen van Stabroek’ begon Sam Valkenborgh, kopman van de band, en daarmee was de dialecttoon gezet, schatplichtig aan de Gentse troubadour Kowlier, die het Vlaamse dialect salonfähig maakte. Fixkes scoren in het dialect van Stabroek, een dorp onder de rook van Antwerpen, een paar kilometer van Putte, en voor Hollanders veel beter te verstaan dan het Izegems van Kowlier. De groep, die amper twee jaar bestaat, concerteerde nog niet eerder op Hollandse bodem, maar maakte in Breda een goede beurt. Het zestal, opgepikt door het Nederlandse Excelsior-label (o.a. Spinvis), kon voor de repertoirekeuze slechts putten uit haar recente debuut vol akoestische (hip)popliedjes in de lome lijn van een G.Love, Jack Johnson of weer, Kowlier. Een debuut met nu al twee megahits, die gedreven werden vertolkt: de ‘klassieker’ ‘Kvraagetaan’, deze zomer vier maanden op één in Vlaanderen - een record - en het pareltje ‘Ongelukkig’, over een ex-lief: ‘Ik zeg ik hoop da ze mij wa mist/da z’een heel heel heel klein bitje ongelukkig is.’ Om te rekken klonk een enkele cover, een dialectversie van Doe Maars ‘Watje’. Fixkes moet het niet zo zeer hebben van de muzikale omlijsting, wel van de spitsvondige pen van de ‘praatzingende’ frontman en songsmid Valkenborgh. Een romanticus pur sang die zijn openhartige liedjes vol overgave met het publiek deelt. Geen zwaar op de maag liggend gedoe zoals bij collega Kowlier, maar openhartige, nostalgische miniatuurtjes over verkering vragen, het opgroeien in een dorp, en het alledaagse leven van een onzekere dertiger, die zich afvraagt waarom hij toch zo geil is; ‘Ik weet da’k gene prins zen maar wel gewoon ne goeie gast’. Met haar lichtvoetige, maar oprechte feelgood-pop kan Fixkes het nog ver schoppen, ook bij de zuiderburen.



dinsdag 18 december 2007

Ook den schrijvert is een artiest

brabants dagblad



















Oud-Tilburger en bestsellerauteur Kluun presenteert in 013 NightWriters, een literair rock ‘n’ roll circus.

door Dieter van den Bergh

Het idee was natuurlijk gewoon ordinair gejat, zegt Kluun. “Wat Raoul Heertje deed met de Comedytrain, dat wilde ik ook, maar dan met schrijvers. Geen suf gedoe op klapstoeltjes in tl-verlichte achterzaaltjes, maar spektakel in rokerige nachtclubs. Ook de schrijver is een artiest, een entertainer.”

NightWriters - in club Panama in Amsterdam - werd een daverend succes. Onder meer Joost Zwagerman, Hafid Bouazza, Ronald Giphart, Herman Koch, Tommy Wieringa en A.F.Th. waren er NightWriter.
NightWriters gaat deze week voor het eerst het land in met haar succesformule: ‘stand-up writing’, opgepimpt met hippe band, deejay en quiz. Doelgroep: twintigers en dertigers. Donderdag doet het circus het Tilburgse 013 aan, met de auteurs Saskia Noort, Kluun en Christophe Vekeman, popband Alamo Race Track en een ‘Grote’ Tilburgse ‘mystery guest’. Spannend? Nee hoor, zegt initiator en oud-Tilburger Kluun. In het land lopen de mensen doorgaans nog eerder warm voor literatuur dan in ‘blasé Amsterdam’, weet hij. Kluun zou er zelfs niet van opkijken als 013 uitverkocht raakt. “Dat jongeren niet meer zouden lezen is één grote fabel. En iemand die normaal in 013 of Extase uitgaat, wil ook best eens een schrijvert aan het werk zien, maar niet in bieb of parochiehuis.”
Het succesverhaal ‘Kluun’ is bekend. Ex-reclamestrateeg Raymond van de Klundert (1964) - zijn echte naam - brak in 2003 door met Komt een vrouw bij de dokter, een controversiële ‘autobiografische’ roman over een yup die er op los leeft terwijl zijn vrouw terminaal is. Er werden 600.000 exemplaren van verkocht. Opvolger De Weduwnaar (2006) doet het met 400.000 exemplaren ook niet slecht. Recent trok Kluun de aandacht met het ‘geintje’ Lillekemeense.com, een datingsite voor lelijke mensen in Tilburgs dialect. In januari begint hij aan een nieuwe roman over een Brabantse vrijgezel in de jaren tachtig.
In het literaire circuit wordt niet zelden met dédain over de ‘lectuur’ van ‘pulpschrijver’ Kluun geschreven. Maar critici kunnen na NightWriters niet meer om Kluun heen, gezien het indrukwekkende leger aan schrijvers dat hij reeds optrommelde. Kluun: “Ze zien ook wel dat we het zaakje flink aan het ontstoffen zijn. Daar heeft iedereen baat bij, ook de zogenaamd serieuze schrijvers.” Het zijn de journalisten die zeuren, zegt de auteur. “Dat schrijvers op elkaar neerkijken zie je niet gauw, we hebben elkaar hard nodig.”
Schrijvers hebben op dit moment vooral Kluun nodig, zo lijkt het. In zijn shows krijgen ze veel én jong publiek en een fijne beloning. “Wij beschouwen schrijvers als artiesten, dus betalen we goed.” Daar staat wel tegenover dat Kluun de regie in handen heeft. “Wij bepalen wat er voorgelezen wordt. Het publiek moet vermaakt worden. Een auteur die zich er voor schaamt om te entertainen, daar kunnen we niets mee.”
NightWriters kan nog jaren vooruit. Er zijn zelfs tv-plannen. Auteurs die hoog op het verlanglijstje staan: Grunberg, Japin, Verhulst, zelfs Easton Ellis en Houellebecq, maar ook een Heleen van Royen. “Zolang we het publiek verrassen, hebben we succes.”

NightWriters, donderdag 20 december 013, Grote Zaal, Tilburg, 20.30u. Van NightWriters verscheen recent een best of-bundel.

woensdag 12 december 2007

Strip Turnhout: walhalla voor de stripofiel




















Strip Turnhout is het grootste stripfestival van de Benelux. De jubileumeditie biedt onder meer raceheld Michel Vaillant en een verstripte Spinvis en Jan Wolkers.

door Dieter van den Bergh

TURNHOUT Strips en België, het is bijna een vanzelfsprekende combinatie. Dé stripstad van België is Turnhout. De Vlaamse cultuurminister wil er zelfs de stripstad van de Benelux van maken. Niet alleen de wieg van Paul Geerts, dertig jaar lang Suske en Wiske-tekenaar, stond er, de Kempische hoofdstad - 40.000 inwoners, dertig kilometer van Tilburg - is sinds 1977 het toneel van het tweejaarlijkse Strip Turnhout, voorheen de Turnhoutse Stripgidsdagen, met zo’n 20.000 bezoekers het grootste stripfestijn van de Benelux. Het festival speelt zich hoofdzakelijk af in schouwburg de Warande.
Stripheld Michel Vaillant, Spinvis, Suske en Wiske, Hans Dorrestijn, een verstripte Jan Wolkers, Fokke & Sukke. Ze staan gebroederlijk op het affiche van Strip Turnhout. Voor haar dertigste verjaardag pakt het grotendeels gratis toegankelijke festival flink uit. Er zijn expo’s, lezingen, ruilbeurzen, signeersessies, interviews, en er is muziek en animatiefilm. Meer dan honderd internationale tekenaars zijn aanwezig, zowel uit de mainstream als uit de underground. Uiteraard de crème de la crème van de Vlaamse stripwereld, zoals een reeks oud-medewerkers van wijlen Willy ‘Suske en Wiske’ Vandersteen, maar ook de Nederlanders Erik Kriek (Gutsman), Jean-Marc van Tol (Fokke & Sukke) en de Amerikanen Peter Kuper (MAD Magazine) en stripgoeroe Scott McCloud (Superman). Uiteraard is er ook een kinderprogramma, met onder meer F.C. De Kampioenen en acteur Jelle ‘Kuifje’ Cleymans.
Muzikant Spinvis uit Nieuwegein reist op zondag 16 december met band af naar Turnhout voor een uniek eenmalig concert. Op speciale uitnodiging sluit hij het stripfestijn af met een concert dat ‘live’ geïllustreerd wordt door bekende stripmakers, zoals de Nederlanders Hanco Kolk en Maaike Hartjes en hun Vlaamse collega’s Lectrr en Kim Duchateau, alias Kim. Deze laatste is eregast op het festival. Hij krijgt de felbegeerde Bronzen Adhemar uitgereikt, de Vlaamse Cultuurprijs voor de Strip, de enige stripprijs ter wereld die vanuit overheidswege wordt uitgereikt. ‘Kim’ krijgt de prijs overhandigd door de éminence grise van de Europese strip Jean Graton, de 84-jarige geestelijk vader van de autoracende stripheld Michel Vaillant, goed voor 20 miljoen verkochte albums. De Fransman - het is zijn eerste signeersessie in Vlaanderen ooit - mag tevens zijn eigen overzichtsexpositie ‘Vrooaw! 50 jaar Michel Vaillant’ openen. Voor het eerst wordt er ook het ‘OFF-festival’ gehouden met tentoonstellingen in Turnhout en omliggende Kempische steden. Zoals ‘30 jaar Kiekeboe!’, rond de populaire stripreeks van Merho, ingeluid door onder meer cabaretier Hans Dorrestijn. Ook is er een tentoonstelling met de stripversie van Kort Amerikaans van Jan Wolkers, fraai getekend door de bekroonde Dick Matena, die eerder De Avonden verstripte. Matena speelt een thuiswedstrijd: hij verruilde onlangs het hippe Amsterdam voor het nog hippere Turnhout. Ongetwijfeld vanwege het aangename stripklimaat.

Strip Turnhout, 14 t/m 16 december, Warande Turnhout. Vrijwel alle activiteiten zijn gratis toegankelijk. www.stripturnhout.be.