donderdag 1 november 2007

Banale werkelijkheid tot absurde kunst verheven (2005)

Op 11 september 2005 presenteert het Tilburgse kunstenaarsduo S. L. Trumpstein en Ivo van Leeuwen haar debuut Ontsnapt aan de vrijheid. Een fraai boekwerk vol geniale gekte.

door Dieter van den Bergh

Stephan de Weert (35) probeert te stoppen met roken. Dus kocht hij in de supermarkt een pakje Belinda. “Belinda?,” vroeg de verbaasde cassière. “Ja”, had De Weert geantwoord, “het is voor mijn kind.”
Ontregeling. Het is de drijfveer van De Weert, alias S.L. Trumpstein. Met geestverwant Ivo van Leeuwen (35) vormt hij het tegendraadse schildersduo Yowi (‘You order, we ignore’) en het Teekenkundig Genootschap door Lust tot Verveeling. Ontsnapt aan de vrijheid is de eerste weerslag van hun jarenlange samenwerking in boekvorm. Het 120 pagina’s tellende werk verschijnt op zondag 11 september (‘puur toeval’) tijdens de opening van een bijbehorende expositie in de Tilburgse Galerie Kokon en bevat een bonte verzameling (quasi-antieke) tekeningen, schilderijen, cartoons, gedichten, nep-advertenties, collages, lino’s, zelfs borduurwerk.
Op een broeierig zolderatelier van ‘de Vogeltjesfabriek’ in Goirke vieren Van Leeuwen en Trumpstein de ‘zware bevalling’. Twee jaar werd er intensief op gebroed. Van Leeuwen: “Net toen we een beetje op dood spoor zaten, gaf een uitgever ons carte blanche voor een boek.” Een ‘best of’ was een optie, maar het duo gaf vooral de voorkeur aan nieuw werk.
Trumpstein en Van Leeuwen zijn exponenten van de typisch ‘Tilburgse absurdistenschool’, naast cartoonisten als Jeroen de Leijer en Gummbah. Maar verder is hun werk amper te duiden. Het ademt een retro-undergroundsfeer met foute kleuren en kitschplaatjes, bizarre gedachtenkronkels en personages. Zie de tekeningen van bijvoorbeeld ‘Niet al te beroemde mannen in damesondergoed’, een preventief geruimde seksboerderij, een kind dat huilend Nietzsche leest. Absurdistische humor, soms geniaal bedacht, verpakt in vaak fraaie surrealistische beelden.

Slechte smaak
Lelijkheid betekent vaak schoonheid voor deze hoeders van de slechte smaak. Inspiratie komt uit onder meer oude strip- en pornoblaadjes, gevonden kiekjes, foute tv-programma’s, verkeerde snackbars . Als het maar obscuur of juist erg volks is. Ook ‘lilluk’ Tilburg - ‘de stad waar de toerist een attractie is’ - is een mega-inspiratiebron, en Vlaanderen. Regelmatig pakt Trumpstein, half-Belg, zijn fiets om zich net over de grens aan een bar van een café te zetten waar ‘keihard niks gebeurt’ om ‘de romantiek van het banale’ op te snuiven. De indrukken worden in het atelier weer verwerkt. Trumpstein: “We bakken de resten van de maatschappij op tot het weer te pruimen is.”
Een zelfde gevoel voor eigenheid en humor is wat Van Leeuwen en Trumpstein al tien jaar naadloos verbindt. Het is een soort ‘ideeënpingpong’, zegt Van Leeuwen. “Ik smash, Stef smasht terug. Bij een mooie rally heb je een goed idee.” Wie uiteindelijk wat heeft bedacht of getekend, weten ze vaak zelf niet eens meer. Het duo publiceerde in periodieken als De Bedenkelijk Kijkende Grondeekhoorn en Frietkaas (Trumpsteins geesteskind), studentenblad Propria Cures, en tot voor kort in Brabants Dagblad.
En nu is er dan het boek, de beloning voor tien jaar artistieke vrijheid en geduld. Ook nu zullen ze er financieel weinig wijzer van worden. Van Leeuwen, in zijn vrije tijd wc-papierstapelaar: “Je kunt mensen naar de pijpen dansen, maar juist het zelf bedenken van iets oorspronkelijks is steeds de drive om door te gaan. Een kwestie van liefde, én noodzaak.”

Ontsnapt aan de vrijheid (Kempen Uitgevers Zaltbommel,120 pag.) is verkrijgbaar in de boekhandel voor circa 30 euro.

Geen opmerkingen: