Bubbling

Reportage over bubbling (Muziekblad OOR april 2002)

Bubbling is terug en is zelfs heter dan ooit. De Nederlands/Antilliaanse raggamuffin-variant beleeft een revival op mega r&b-parties, die van Groningen tot Maastricht als paddestoelen uit de grond schieten. Van ordinaire Antilliaanse bobbelbeats tot hippe multiculturele partyshit. "Lekker schuren met de wijven man".

Rotterdam, een gure dinsdagavond eind februari. Voor Nighttown vormt zich een steeds langere rij. Meisjes in weinig verhullende kleren, trendy jongens. Er zit nauwelijks beweging in. Grondige veiligheidsmaatregelen bij de ingang houden de boel op. Rond twee uur zijn eindelijk alle bezoekers van de Mega R&B Party binnen. Het publiek is voor 99 procent zwart; de voertaal is Papiamento en Surinaams. "Wat zijn jullie droog vrouwen! Je moet dansen", roept de Antilliaanse DJ in de grote zaal. Met r&b en hiphop probeert hij het publiek op te hitsen, maar tevergeefs. Zijn set wordt vooral benut om handjes te schudden en bij te praten. Pas bij de eerste raggamuffinbeats en Get ur freak on van Missy Elliot in de bubblingmix is het raak; meiden beginnen te bobbelen, de dirty dans die bij de pompende bubbling hoort. In de theaterzaal is een dance battle. Schud je kont, balia sanka, is het devies. De danseressen van de damesgroep die het lekkerst met hun sankas schudden mogen duizend euro mee naar huis nemen. In de grote zaal gooit DJ Lucky E Surinaamse kawina-trommels in de hardcore-mix en mengt de MC van Double Trouble razende raps met bubbling-ritmes. "De timmermannen kunnen zo in de kelder gaan schuren bij Orgi-Explotion!", meldt de presentator. Overal in het land schieten de r& b-feesten als paddestoelen uit de grond. Elk weekend is er wel ergens een mega r& b party of balia sanka-feest. Niet de r& b, maar vooral bubbling maakt de feesten populair. De grondlegger van deze stijl is de Amsterdams/Antilliaanse DJ Moortje. In 1988 draaide hij in de Haagse discotheek Voltage per ongeluk een raggamuffinplaat op 45 in plaats van 33 toeren. (Volgens de overlevering een vroege versie van Murder she wrote). Het publiek begon te juichen en uitbundig te dansen. Het ritme werd de basis voor de speedbubbling (ook Mickey Mouse-stijl genoemd), ofwel versnelde digitale Jamaicaanse dancehall-reggae met ragga-raps. Een bubblingrage volgde, die vervolgens half jaren negentig weer weg ebde. De laatste tijd is speedbubbling weer helemaal hot. Moortje is nog steeds een van de toppers in het genre.
"Bubbling is nooit weg geweest", zegt Mega Master (28), rapper van het Antilliaans/Amsterdamse K-Liber. "Het is altijd underground aanwezig gebleven, vooral in de Antilliaanse scene. Maar commercieel heeft de muziek een nieuw leven gekregen. Het publiek was nooit zo groot als nu. Bubbling is ook lang niet meer zo ordinair als vroeger, eerder hip." In de kleedkamer van het Tilburgse 013 wachten de leden van K-Liber totdat ze om half drie s nachts hun opwachting op de R& B Lounge mogen maken. De drie danseressen van K-Liber maken zich op en schudden hun benen los voor de show. Producer Pugistix (27) steekt een sigaartje op. "Het is gewoon een cyclus", zegt hij. "In het begin was bubbling hot, iedereen begon plotseling te bubbelen en breakdancen. R& b was helemaal niks. Toen kwam r& b super in en werd de bubbling minder en nu gaat de r& b wankelen en begint bubbling weer op te komen." K-Liber werd vorig jaar door het Nederlandse publiek uitgeroepen tot beste bubblingformatie van het jaar. Elk weekend speelt de groep minstens drie keer op een feest. Het drietal begon aanvankelijk als hiphopgroep, nadat ze in 1993 van Cura�ao naar Nederland waren gekomen. "Maar het publiek wil toch swingende muziek", zegt Mega Master, "dus zijn we meer bubbling gaan doen." Vorig jaar scoorde K-Liber drie grote hits op Cura�ao, afkomstig van hun debuutplaat. Mega Master: "Moortje heeft het ook op Cura�ao geprobeerd, maar men vond hem te ordinair, te grof. Er werden veel slechte dingen over hem gezegd. Wij proberen met nettere teksten bubbling populair te maken, we willen niet onbeschoft uit de hoek komen. Onze liedjes gaan bijvoorbeeld nooit direct over seks. Wij hebben het over borden wassen. Iedereen moet zijn bord wassen, anders doet iemand anders het voor je. Sommigen vinden onze teksten toch seksistisch, maar het publiek gaat ervoor weet je. Als de mensen muziek willen waar ze met de billen op kunnen schudden, dan krijgen ze die."
Onlangs kwam Magnifico uit, de tweede cd van K-Liber, met daarop de aanstekelijke single Dansen, het eerste Nederlandstalige nummer in hun Papiamentse repertoire. "Je moet dansen lekker op de rubadub style. Je moet springen. Alle smatjes moeten lekker schudden met die billen. Tril tril, alle maties gaan schreeuwen, se swa""Onze uitdaging is om een zo groot mogelijk publiek te krijgen", zegt songschrijver Teddo Juice (27), "daarom hebben we een Nederlands en een Engels nummer opgenomen. We willen niet alleen voor Antillianen en Surinamers spelen. Het moet eenn gezellige pot worden, gewoon iedereen erbij." Pugistix vult aan: "Iedereen die bubbling leert kennen vindt het gewoon lekker en kan er op dansen, ook al kun je niet dansen." "Kom naar voren laat me je horen. Het maakt niet uit of je hier bent geboren. Marokkanen, Kaapverdianen, Afrikanen, Nederlanders. Je moet dansen. Al die kilz en al die smatjes. Kom maar dansen." Teddo Juice: "Wij voegen iets toe aan bubbling. Met andere teksten, vocalen, danseressen, een beetje Surinaamse muziek erbij. Zo blijft het dynamisch." Mega Master: "Je hebt nu die mix van Def Rhymz en DJ Jean. Prachtig, is weer wat anders. Def Rhymz heeft natuurlijk veel goeds gedaan in onze hoek. Mede dankzij hem komt er nu een beetje een scene op van live-bubblinggroepen, waardoor je weer meer goede feesten krijgt."
Bubbling begon in Nederland als Antilliaanse protestmuziek met de geengageerde entertainers MC Pret en MC Pester, die toerde met Moortje. Met politieke teksten uitten ze hun onvrede over zaken als discriminatie en onderdrukking aan het adres van het Nederlandse systeem. Het politieke aspect is er helemaal af, volgens Mega Master. "Tegenwoordig is het pure partyshit". Teddo Juice, in het dagelijks leven leraar natuurkunde- en scheikunde: "De jongeren willen alleen nog maar feesten. Wat MC Pester deed was vet, dat was nodig toen. Wij zijn niet met politiek bezig, maar als we een message kunnen brengen dan doen we dat wel." Zo wijst de groep in de song Bolletje op het gevaar van bolletjes slikken. Pugistix: "We zeggen niet "slik geen bolletjes", we zijn niet moralistisch. We wijzen alleen op de gevolgen. "H�, dit kan er gebeuren als je het wel doet. It"s up to you." Teddo Juice: "We zagen de situatie op de Antillen behoorlijk escaleren. Als je over zo�n onderwerp een nummer maakt, moet je wel weten wat er speelt, dus hebben we met wat bad boys gepraat;"H� hoe zit dat nou?" Volgens Mega Master zijn het deze bad boys die in Nederland soms voor problemen zorgen op feesten en het fenomeen r& b-party door vecht- of schietincidenten de laatste tijd negatief in het nieuws brachten. Zoals in Dordrecht, waar met kerst een feestganger werd doodgeschoten. Mega Master: "Het is vooral een gevolg van het drugsprobleem. Mensen in dat wereldje naaien elkaar constant. Als die lui elkaar op zo�n feest tegenkomen en de ��n zegt conjobomama tegen de ander, dan heb je dus een probleem. Het heeft niets met gewone Antillianen te maken. Die willen alleen feesten. Op de feesten waar wij spelen wordt weinig gevochten. Iedereen is blij omdat er verschillende livemuziek is en omdat iedereen gewoon samen danst. Het is gemoedelijker." Zo�n gemoedelijk r&b-feest is ingedeeld volgens een voor-ieder-wat-wils-concept, met verschillende zones. Zoals een r& b- en bubblingzone met dj"s en videoschermen.en een Caribische live-zone met "traditionele" acts uit de Surinaamse underground zoals La Caz (kaseko), La Rouge (kaskawi). "Cultuurmuziek", noemt partyorganisator Wilson Richelieu het. "Antillianen en Surinamers willen toch ook iets van thuis horen." Nieuwer is de 2-step-area, waar snelle house en jungle met soulvolle r&b-invloeden klinkt. Speciaal voor speedfreak-publiek, vooral blanken en Aziaten. Richelieu (27), een Bredanaar van Surinaamse komaf, is onder meer verantwoordelijk voor de kersverse R&B Lounge in Rotterdam en de succesvolle R&B Lounge die sinds een half jaar maandelijks in het Tilburgse 013 plaatsvindt. Vroeger zat Richelieu in de techno en gabber, maar deze scene werd hem te blank en te dopy; "R&B is kleurrijker en relaxter, er wordt hooguit wat gedronken." Tijdens de uitverkochte R&B Lounge in 013 (zo�n tweeduizend bezoekers) zijn de cocktails nauwelijks aan te slepen. Bacardi-breezers, Bacardi-met-lemon (zonder sprite!), met-rum, met-cola. "He he, het eerste biertje van vanavond", verzucht het barmeisje. De sexy meiden van Richelieu�s promotieteam delen flyers uit voor de volgende party; een r&b-ladies night; Free entrance 4 da ladies! De publiciteit voor de r&b-feesten loopt via flyers (met afbeeldingen van schaars geklede dames), posters, mond-tot-mondreclame en partysites op internet. Het geheim van de feesten volgens een flyermeisje, een Marokkaanse met Tilburgse tongval; "Het maakt niet uit of je Marokkaan, Surinamer of Nederlander bent. Iedereen is gewoon keiblij met elkaar." In tegenstelling tot in Rotterdam is de samenstelling van het publiek in Tilburg zeer gemeleerd. Blank, Afrikaan, Aziatisch en vooral Surinaams en Antilliaans. Tijdens het optreden van K-Liber demonstreren meiden met sexy topjes, strakke broeken of minirokjes hun bobbelkunsten in een spontane dance battle. Jongens in hippe Kani en Fubu-shirts reageren met een staaltje breakdance. Elders in 013 wordt een Antilliaans feestje gevierd met Orquesta Cach� en tracteren Ebony en DJ Chuckie het publiek op zwoele r&b en hiphop. "Marokkanen, Somaliers, Turken, all you mother fucking illegalen, make some noise! schreeuwt de Surinamer Chuckie in de microfoon. Gejuich uit tientallen kelen. Mister bubble Moortje is al vroeg vertrokken na een ultrakorte set. De R&B Bubbling Clash in Lelystad wacht. Een Antilliaanse bezoeker kan er niet om treuren. "Waar Moortje komt is heibel. Die vent kraamt het grofste van het grofste uit. Hij fokt de boel alleen maar op. Een non-voorbeeld voor alle Antillianen." Van een opgefokte sfeer is in 013 geen sprake. Iedereen is vooral erg relaxed en hitsig. "Waarom ik hier ben? Lekker schuren met de wijven man", zegt de 17-jarige Surinaamse Tilburger Sito. David, een 18-jarige Venlonaar van Indonesische afkomst, sluit zich er graag bij aan. "Echt dodelijk man, hoe die meiden erbij lopen hier." Twee blonde blanke meisjes uit Waalwijk zitten verveeld in een hoek van de foyer sigaretjes te roken. Ze herkennen maar weinig meer van de r& b en bubblingfeesten die ze vroeger bezochten. "Het is veel te groot geworden, zo commercieel, er zijn bijna geen bekenden meer", zegt de een. "Maar gelukkig nog wel veel lekkere zwarte mannen", giechelt de ander.