interview Raymond van het Groenewoud

Weemoed is mijn thuishaven
Brabants Dagblad 14 december 2004 - Raymond van het Groenewoud, de bijna 55-jarige godfather van de Belgenpop, verbreekt na een interviewpauze de stilte en presenteert de melancholieke verzamel-cd ’Ballades’.


door Dieter van den Bergh

Het speeksel was op. Rond zijn vijftigste gaf Raymond van het Groenewoud het ene diepte-interview na het andere. „Best boeiend om je levensverhaal te vertellen, maar niet telkens weer“, zegt de inmiddels 54-jarige zanger, muzikant en liedjesschrijver.
Na een tijdje kreeg hij het toch op z'n zenuwen, dat al die anderen wel aan bod kwamen en hij niet. Interviews mogen nu weer, ook al verraadt hij daarmee zijn ijdelheid en ambitie. Van het Groenewoud, telg uit een Amsterdams-joods gezin, groeide op in het Brusselse Schaarbeek, maar woont sinds jaren in het provinciestadje Brugge.
Zijn monumentale grachtenappartement biedt fraai uitzicht over de historische stad. Een zwarte vleugel, gitaren en een absurdistisch schilderij sieren de living.
En veel kinderspeelgoed. De grootmeester van de Vlaamse pop, een beminnelijke, magere man met ondeugende twinkel-oogjes, werd twee jaar geleden voor de derde keer vader. Luca, zijn derde zoon, is ontsproten aan een nieuwe relatie. Omdat hij intensief deelneemt aan 'de beslommeringen van het vaderschap schiet liedjes schrijven er even bij in. ’Een jongen uit Schaarbeek’ uit 2001 is het laatste studioalbum.
Als tussendoortjes verschijnen nu de dvd ’Live in Antwerpen’, met het theaterprogramma ’Schweinhund’, en de cd ’Ballades’, een indrukwekkende verzameling ballades, geselecteerd uit twintig albums en zestig singles, waaronder kippenvelnummers als ’Twee meisjes’ (1996) en ’Bij jou te zijn’ (1998) en het onvermijdelijke ’Je veux de l'amour’, de klassieker uit 1980 waarmee de Vlaming ook in Nederland zijn reputatie als vrouwengek vestigde.

Nieuwe single

De nieuwe single heet ’Zoals gewoonlijk’, een bewerking van Claude François’ ’Comme d'habitude’, een schrijnend relatieverhaal. Op ’Ballades’ is Van het Groenewoud de melancholieke songsmid, een grillig romanticus, soms in de traditie van Leonard Cohen (’Lied van de zee’), dan weer Radiohead (’Bij jou te zijn’) of The Byrds (’Bleke Lena’). Op de achtergrond schuilt steeds het rockbeest. „Op het podium ga ik graag als een onnozele tekeer, maar op mijn platen staat ook veel breekbaar werk. Weemoed is mijn thuishaven. In Nederland heb ik bij het grote publiek een popie jopie-imago, vanwege de hits.“

Gospelsong

De gospelsong ’Liefde voor muziek ('olé-olá')’ bijvoorbeeld, de carnavalskraker van 1991. Na deze nummer één hit belandde de Belg in Nederland in het ’foute feesttentencircuit’.
„Dorpsfeesten bleken degoutante heksenketels vol laveloze, vaak baldadige mensen die met moeite nog net de hit herkennen. De schilderijen van Jeroen Bosch waren er niets bij. Het was beangstigend en vernederend, we hadden daar niets te zoeken, ik ben geen stompzinnig entertainer.“
Maar de Vlaming heeft geen spijt van ’Liefde voor muziek’. „Ik moet onderkennen dat het mijn leven in materiële zin gemakkelijker heeft gemaakt.“
Een ander ’imago-misverstand’. Van het Groenewoud mag dan timide zijn, bescheiden is hij beslist niet. „Ik citeer graag Céline: ’je kunt niet bang genoeg zijn voor de mens’. Ik ben waarschijnlijk wat onderkoeld en terughoudend naar vreemden, maar dat heeft niets met bescheidenheid te maken. Ik durf gerust te zeggen dat ik mezelf in de Nederlandstalige popmuziek de enige écht interessante artiest vind. Als dat niet onbescheiden is!“
Natuurlijk zijn er wel figuren die een inspirerende rol spelen in zijn ’universum’, zoals Chet Baker (de intensiteit), Bob Dylan (de gedachtegang), Kamagurka (de gekte), Lou Reed (de aanpak), Cesaria Evora (de stem).
Eerlijkheidshalve moet ook Peter Koelewijn vernoemd worden, misschien wel de enige echte vader van de nederrock. „’Kom van dat dak af’ heeft me erg op weg geholpen.“
Na het ’Liefde voor muziek’-debacle verlangt Van het Groenewoud naar een ’beschaafd’ publiek, dat op stoelen zit en de moeite neemt om naar hem te luisteren. Hij belandt in het theater met zijn begeleidingsband De Straffe Mannen, en als duo met Bertus Borgers.

Muzikale buddy

De saxofonist en zanger, toevallig oud-kompaan van Koelewijn en eveneens Eindhovenaar, is al tien jaar Straffe Man en Van het Groenewouds ’muzikale buddy’. „We zijn aan elkaar gesmeed als duo. Hij voelt feilloos aan wat hij wel en, vooral, wat hij niet moet spelen.“
Met Bertus Borgers wil Raymond van het Groenewoud in 2006 akoestisch langs de theaters trekken onder de titel ’Weemoed’, naar het Tilburgse café, waar de Vlaming ooit een paar prettige uurtjes vertoefde.

Ander recept

„Ik zou het stilletjes aan anders willen aanpakken. Met minder verplichtingen. Ik treed jaarlijks honderd keer op, ben non-stop troubadour en met een grote crew op pad. Dat begint te wegen. Ik wil blijven koken met muziek en tekst, maar met een ander recept. Financieel kan ik me wel wat veroorloven, ik hoef geen hits meer. Ik kijk uit naar de periode dat ik thuis urenlang ongestoord aan de piano kan werken. Misschien kom ik wel bij iets klassieks of etherisch uit. Alez, er komen nog constant nieuwe deuntjes opborrelen, vooral als ik ’s nachts ga wateren. Daar word ik nog steeds blij van. Het zijn meestal kinderlijk eenvoudige melodietjes, die een beiaardier zou kunnen spelen. (Wijst lachend op de historische sky- line van Brugge). Dat ik af en toe een deuntje van mezelf hier in de stad hoor weerklinken, dat zou toch wel mooi zijn.“
De cd ’Ballades’ en de dvd ’Live in Antwerpen’ verschijnen in januari in Nederland.

Raymond van het Groenewoud
1950 Geboren in Schaarbeek (Brussel). Zijn vader, geboren en getogen in Amsterdam, is de muzikant Nico Gomez.
1970 Ontdekt door Will Tura, begint in de band van Johan Verminnen.
1972 Debuteert met single ’Maria Maria, ik hou van jou’.
1973 Eerste lp ’Je moest eens weten hoe gelukkig ik was’.
1980 Doorbraak in Nederland met ’Je veux de l’amour’. Staat op Pinkpop.
1991 Nummer 1-hit in Nederland met ’Liefde voor muziek’. De cd ’Meisjes’ wordt goud.’.