Zondag 28 augustus wordt hij geïnaugureerd als nieuwe stadsdichter van Tilburg. Nick J. Swarth, verantwoordelijk voor illustere werkjes als 'De vermorzeling van Hipkip Dildo', 'de napalmsessies' en 'Het pikkie met de kale wup'. "Mensen behagen? Ik verkoop ze liever een stomp in de maag."
Zes gedichten per jaar moet hij schrijven, die liefst op een of andere manier betrekking hebben op de stad. De beloning: drieduizend euro. Dichter, schrijver en performer Nick J. Swarth (1959) - bomberjack, kaalgeschoren kop, hondenriem om de nek en zelfbenoemd 'valse nichterdichter' - werd door een vierkoppige commissie - oud-cultuurwethouder Wilbert van Herwijnen, Wilma Siccama van Literair Brabant, publicist Jef van Kempen en bibliotheekdirecteur Henk Ewoldt - uit elf kandidaten verkozen als opvolger van Tilburgs eerste stadsdichter Jace van de Ven.
Verrassend
"Nou nee, niet helemaal. Van de commissieleden vermoedde ik wel dat ze in waren voor een frisse wind. Ik ben mede verkozen om het feit dat ik veel samenwerk met kunstenaars en muzikanten. Daarmee ontstijgt mijn werk aan de literatuur. Zelf hoefde ik ook niet lang te twijfelen. Ik doe alle moeite om mijn inkomen te verdienen als schrijver. Als er dan ergens drieduizend euro op me ligt te wachten zou ik gek zijn als ik die liet liggen."
Maar is het stadsdichterschap niet een beetje een hype, en in wezen een vrij suffe bedoening?
"Het stadsdichterschap is een lege huls. De manier waarop de meeste dichters die vullen is suf. Het fenomeen nodigt uit tot het aanstellen van populistische dichters. Ze produceren vaak gerijmel, bij de konijnen af. In de Rederijkerstijd, toen het stadsdichterschap al bestond, was het niet anders. Het is te prijzen dat de commissie een gedurfde keuze heeft gemaakt. Het is nu aan mij om er de komende twee jaar een minder suffe invulling aan te geven."
Het contrast tussen de tintelfrisse volksdichter Jace van de Ven en de wat duistere abstract-absurdistische undergroundpoëet Nick J. Swarth kan nauwelijks groter.
"Ja, Jace probeert mensen te behagen met zijn poëzie, ik verkoop ze liever een stomp in de maag. De gangbare weg interesseert me niet. Mijn werk varieert waarschijnlijk van extreem ontoegankelijk tot licht ontoegankelijk. Er wringt altijd iets, stroefheid bepaalt mijn werk. Ik ben veel minder op de actualiteit gericht. Op zo'n heftige start als Jace [die meteen over de dood van burgemeester Johan Stekelenburg moest schrijven - red.] zit ik niet te wachten. Ik zal over de actualiteit schrijven als daar een reden toe is. Daarmee heb ik geen enkel probleem. Maar waar Jace in elke scheet een aanleiding vond, zal bij mij de drempel wat hoger liggen. Ik zoek het toch vooral in de meer tijdloze, verborgen kanten van de stad. Jace had bovendien een hoog knuffelgehalte. Dan komt er nu plotseling zo'n kale biseksuele skinhead met een extreem laag knuffelgehalte. Voor je het weet zit hij aan je kont als je hem knuffelt."
Het Brabants Dagblad schreef 'Swarth als stadsdichter; dat belooft wat'. Op het stadhuis zitten ze vast al peentjes te zweten, je bent toch een soort uithangbord van de stad.
"Ach, het zal allemaal zo'n vaart niet lopen. Ik weet dat ik soms weerstand oproep omdat ik in mijn werk radicale keuzes maak. Maar die heftigheid laat onverlet dat het in mijn werk draait om nuanceringen, waarbij de inhoud voorrang heeft aan de vorm. De bijkomstige provocatie is geen doel an sich. Het klopt dat ik een haat-liefdeverhouding heb met de stad. Dat zal ongetwijfeld tot uiting komen. Ik denk niet dat een kritische benadering de stad schaadt. Maar sommigen, die liever het beeld ophangen van Brabantse gemoedelijkheid, zullen het ervaren als ongewenst negativisme."
Moet een stadsdichter niet een dichter des volks zijn?
"Het is een misverstand dat een dichter van het volk kan zijn. Hoe kun je in hemelsnaam voor tweehonderdduizend mensen schrijven, waarvan 98 procent sowieso niet in poëzie is geïnteresseerd? Ik wil zoveel mogelijk mensen prikkelen om mijn poëzie tot zich te nemen. Maar dan moeten zij ook moeite doen om een stukje van mij te begrijpen. Veel mensen zijn onverschillig, doen geen moeite. Goethe zei: Wer den Dichter will verstehen, muss in Dichters Lande gehen. Het is geven en nemen."
De officiële installatie van stadsdichter Nick J. Swarth vindt op zondag 28 augustus om 13.00 uur plaats op Paleis Raadhuis (tijdens Boeken rond het Paleis). Met o.a. burgemeester Vreeman en dichter des vaderlands Driek van Wissen. Zie ook: www.swarth.nl
Stad van vliegen
Schrok je wakker? Ja, ik schrok wakker.
En de stad? De stad was weg. Geen stad,
geen dichter. Opluchting groot (de angst
groot te zijn. Wie groot wil zijn moet gaan.
Wie groot wil zijn moet op eigen benen staan
(een kop als een halve dop, nooit ontsnapt aan
het ei. Wat is dat voor een snoeshaan? Een kale.
Een poot? Een kale poot. Om op te staan? Naar
'm roepen kunnen we. Op 'm poepen kunnen we.
In de drek zal hij eitjes leggen (of de stad legt hem
over de knie, een corrigerende tik (maak je niet
zo dik, jij kind van de Kruikzeiker, kind van de
Moderne Industriestad, de Eeuwig Schoonstad,
made in X-burg, leven barend steenkadaver, jij.
Nick J. Swarth
Dit gedicht zal de nieuwe stadsdichter voordragen bij zijn inauguratie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten