woensdag 7 november 2007

De onstuitbare opmars van de Nederhop

Nederhop is hot. Zo hot dat er op de Mundial-zaterdag liefst vier Nederlandstalige hiphopacts te bewonderen zijn: Jawat!, The Opposites, Opgezwolle en Lange Frans & Baas B.

door Dieter van den Bergh

De Jeugd van Tegenwoordig was onlangs in Engeland. Niet om vakantie te vieren, maar om zichzelf te promoten. Wat was er gebeurd? Nadat een BBC-deejay hun Watskeburt?! in zijn radioshow begon te draaien, kwamen er zoveel reacties binnen dat besloten werd de single deze zomer in Engeland uit te brengen. Onvertaald wel te verstaan, een unicum, nooit eerder werd een Nederlandstalige single in Engeland uitgebracht. “Als het een hit wordt, is dat master,” zegt JvT-rapper Vieze Fur op eigen wijze, “zo niet dan ben ik wel voor gratis naar het buitenland geweest.”
Ook in Duitsland wordt Watskeburt?! uitgebracht. Nederhop gaat internationaal. Geen toeval dat dat juist nu gebeurt. Nederlandstalige hiphop beleeft een ongekende hausse, klinkt beter dan ooit en wordt uitstekend gepromoot.
‘Ik zat in tram vijf en m’n lul stond stijf/want naast me zat een lekker wijf.’ (Moordenaars, Osdorp Posse). Zo ongeveer begon het Nederhopverhaal in 1989. Osdorp Posse, met rapper Def P, kiest als eerste hiphopact voor het Nederlands, het plat Amsterdams om precies te zijn. Rauwe teksten uit de Amerikaanse hiphop worden soms letterlijk vertaald: hardcore wordt haardkoor, motherfucker moederneuker. De groep wordt vanwege haar snoeiharde ‘in je smoel’-teksten door radio en platenlabels aanvankelijk geboycot, alleen het Eindhovense Djax Records durft het debuut Osdorp Stijl ongecensureerd uit te brengen. De eerste Nederhop-plaat is een feit. Inmiddels is de moerstaal eerder regel dan uitzondering in de vaderlandse hiphop. Zie acts als Extince, Def Rhymz, Raymzter, Brainpower, Ali B, Lange Frans & Baas B en tientallen minder bekende goden, van Lijkenpikkers tot Moordgasten, van Woordlooiers tot Rijmkabouters.

GodfatherBij TopNotch, hét label voor Nederlandstalige hiphop, stromen de demo’s binnen. Het label, opgericht en geleid door Kees de Koning, godfather van de Nederhop, debuteerde in 1995 met Spraakwater van Extince, de eerste Nederlandstalige hiphophit ooit, scoorde vervolgens de eerste gouden hiphopplaat met Postmen, hield Marco Borsato van nummer één met Doekoe van Def Rhymz, zorgde voor opschudding met Raymzters Kutmarokkanen?! en stond vorig jaar weken op één met de meest bizarre Nederhoptrack aller tijden: Watskeburt?! van De Jeugd van Tegenwoordig. Ook Jawat!, Opgezwolle en The Opposites, te zien op Mundial, behoren tot de TopNotch-stal. De Koning (1971), ook hiphopdeejay bij 3FM, is trots op zijn voortrekkersrol. “Er is veel veranderd sinds Extince”, zegt de sympathieke platenbaas.

“Nederlandstalige rap is mainstream geworden. Er is een geheel nieuw register opengetrokken. Nederlandse hiphop is creatiever en unieker dan Engelstalige. Iedere act, of die nu uit Amsterdam, Zwolle of Tilburg komt, heeft zijn tongval en straattaal. Iedere rapper z’n persoonlijk verhaal, en de luisteraar mag meekijken in z’n leven.”

SlangWas de Oosterhoutse rapper Extince tien jaar geleden zonder straattaalwoordenboek nog redelijk goed te volgen, bij nieuwe acts als Jawat!, DuvelDuvel en de Jeugd van Tegenwoordig is dat moeilijker. Neem een willekeurig fragment uit Watskeburt?!: ‘Je bent een sjembek dat zeurt/maar je weet niet watskeburt/je bent een MC dat front/maar je komt niet tot de grond.’
De Nederhop kent een eigen slang, een mengsel van ABN, straat- en computertaal, dialect en ‘allochtoons’, zoals Surinaams en Marokkaans. De Koning: “Het is echt een generatieding, een generatie met een eigen taal, voor een eigen groep. De Jeugd van Tegenwoordig bijvoorbeeld rapt in een uitvergrote geheimtaal van een groepje vrienden in Amsterdam-Noord.” Nederhop heeft de Nederlandse taal gekleurd, vindt De Koning. “Ik vind het geen taalvervuiling, maar juist een verrijking.”
De Koning is een succesvol pleitbezorger van de Nederlandse taal. Zelfs notoire Engelstalige rappers kan hij overhalen over te stappen op het Nederlands. Zoals rapper U-Niq. Binnenkort verschijnt zijn eerste Nederhop-album. “Ik heb jaren aan z’n kop moeten zeuren, ga nou ’s in het Nederlands rappen, da’s veel cooler dan die Engelse shit.”

Jawat!Raoul Geerman uit Zwolle. Ongeleid projectiel. Rapt recht voor z’n raap en raast over podium als een Jack Russell op speed. Zat met de DuvelDuvel-leden in de Skiffo’s. Wint de GP Nederland 2005 (hiphop/r&b) en debuteert met Ut Zwarte aap. De eerste oplage is in enkele dagen uitverkocht. Mans’ teksten en rapflows zijn eerlijk, hard en origineel.

The OppositesWillem de Bruin (20) alias Willy a.k.a. de Polderneger en Twan van Steenhoven (20) alias Big2. Geen softe schijt, maar ‘buitenlandse funk met een oer-Hollandse flavour. Debuteren met De Fik erin (2005), werken mee aan soundtrack van Het Schnitzelparadijs. Opposites omdat Twan lang, blank en vet knap is en Willem klein, donker en vet lelijk.

OpgezwolleProgressieve posse uit Zwolse scene met MC’s Rico en Sticks en deejay/producer Delic. Een van de meest vernieuwende Nederhopgroepen. Debuteren in 2001, inmiddels bij vierde plaat Eigen Wereld aanbeland, een album met invloeden uit jazz, flamenco en triphop.

Lange Frans & Baas BFrans Frederiks & Bart Zeilstra. Hitmachine uit D-men. Vet coole modderfokkers volgens de één, rijmelarij voor kinderen, volgens de ander.

Nederhop-hoogtepunten
1989 Osdorp Posse wisselt het Engels in voor het Nederlands
1992 Osdorp Posse debuteert met Osdorp Stijl
1995 Extince scoort eerste Nederlandstalige hiphophit: Spraakwater.
1999 Def Rhymz tekent voor de eerste Nederlandstalige nummer één-hiphophit: Doekoe.
2001 Brainpower debuteert met Door Merg en Brain.
2002 Raymzter creëert mediahype met Kutmarokkanen?!.
2003 Ali B scoort eerste hit met Waar gaat dit heen?
2004 Lange Frans & Baas B staan veel te lang op één met Zinloos, over zinloos geweld
2005 De Jeugd van Tegenwoordig

Geen opmerkingen: